. Νομοσχέδιο για τη Βιοποικιλότητα: η συνεπής προσέγγιση
Της Ιόλης Χριστοπούλου*
Το περιβάλλον, όπως και πολλά άλλα κοινωνικά αγαθά, δεν πρέπει να θυσιάζονται στο όνομα της ανάπτυξης. H λογική που πρεσβεύει ότι το περιβάλλον αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη ή πολυτέλεια σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία είναι όχι μόνο παρωχημένη αλλά και αντίθετη με τις διεπιστημονικές διαπιστώσεις που θεωρούν τα υγιή οικοσυστήματα ως βάση για την κοινωνική ευημερία.
Παρόλα αυτά, δεν είναι λίγες οι προτάσεις της κυβέρνησης οι οποίες, αποσκοπώντας στην ενίσχυση της οικονομίας, ενέχουν τον κίνδυνο της χαλάρωσης των δικλίδων ασφαλείας που έχουν θεσπιστεί για την προστασία του περιβάλλοντος. Πλέον ενδεικτικό παράδειγμα, ο νόμος για την επιτάχυνση των μεγάλων επενδύσεων (fast track) που παρακάμπτει κρίσιμα βήματα στη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η δίνη τέτοιων αποφάσεων δεν αφήνει περιθώριο εφησυχασμού, απαιτώντας διαρκή εγρήγορση από όλους μας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα όμως, υπάρχει μια πρόταση πολιτικής που ξεχωρίζει. Δεν είναι άλλη, από το νομοσχέδιο για τη βιοποικιλότητα, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της περιβαλλοντικής επικαιρότητας, καθώς έχει κατατεθεί στη Βουλή και οδεύει προς ψήφιση. Παρόλο που μας προβληματίζει η έλλειψη συνέπειας και συνοχής που διέπει την κυβερνητική πολιτική, καθώς φαίνεται να απουσιάζει συντονισμός ως προς την προσήλωση στην προώθηση μιας «πράσινης οικονομίας», το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αντίθετα με άλλες κυβερνητικές επιλογές, αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ως εκ τούτου, ίσως αποτελεί και ένα από τα πιο ουσιαστικά βήματα προς τη μετάβαση σε μια νέα αντίληψη περί ανάπτυξης που αναγνωρίζει την αξία της βιοποικιλότητας και μετρά την ευημερία πέρα από οικονομικούς δείκτες.
Αξίζει να θυμηθούμε ότι το νομοσχέδιο αποτελεί εν μέρει καρπό μίας πρωτοβουλίας δέκα περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες λόγω της συσσωρευμένης εμπειρίας ετών στη διατήρηση της ελληνικής φύσης και στη βάση σύγχρονων επιστημονικών προσεγγίσεων, θεώρησαν απαραίτητη την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου προστασίας της βιοποικιλότητας. Ανεξάρτητα από ποιο κόμμα θα κέρδιζε τις εκλογές του 2009, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν προετοιμάσει μια πρόταση διαλόγου που θα παρουσίαζαν σε όποιον κι αν αναλάμβανε τα ηνία της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης της χώρας την επομένη των εκλογών.
Δεδομένα όπως αυτά που περιλαμβάνονται στα νεοεκδοθέντα Κόκκινα Βιβλία Απειλούμενων Ειδών Πανίδας και Χλωρίδας και στην αξιολόγηση της βιοποικιλότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταδεικνύουν τη συνολική περιβαλλοντική υποβάθμιση της χώρας και τονίζουν την ανάγκη προστασίας των σημαντικών οικολογικών της χαρακτηριστικών. Ο συνεχής αγώνας δρόμου για την αποφυγή καταδικών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η καθυστερημένη ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών και διεθνών εξελίξεων και το παλαιωμένο εθνικό πλαίσιο, αποτέλεσαν επιπλέον αποδείξεις ως προς τον επιτακτικό χαρακτήρα της πρωτοβουλίας των οργανώσεων.
Μετά από μήνες επεξεργασίας κατατέθηκε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που εκσυγχρονίζει τη θεσμική προστασία της βιοποικιλότητας, καλύπτει κενά και εισάγει έννοιες και θέματα για πρώτη φορά στο εθνικό δίκαιο. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα διαθέτει μία από τις πλουσιότερες βιοποικιλότητες στην Ε.Ε., η συζήτηση γύρω από το νομοσχέδιο θα έπρεπε να αναγνωρίζει τις διατάξεις που επιδιώκουν να προλάβουν την περαιτέρω υποβάθμισή της. Δυστυχώς όμως, πολλοί δεν αντιλήφθησαν ότι αυτός ήταν ο σκοπός της αύξησης της αρτιότητας σε περιοχές εκτός σχεδίου που έχουν ενταχθεί στο οικολογικό δίκτυο Natura 2000. Αντίθετα, απειλώντας να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο, θα προτιμούσαν τη διαιώνιση μιας από τις κυριότερες απειλές για την ελληνική φύση που είναι η διάσπαρτη και εκτός σχεδίου δόμηση που κατακερματίζει οικοτόπους και τοπίο. Θα έπρεπε όχι μόνο να στηρίξουν τη συγκεκριμένη διάταξη αλλά να και να επιδιώξουν την ολοκληρωτική κατάργηση του δικαιώματος για εκτός σχεδίου δόμηση, προτάσσοντας την ανάγκη προώθησης του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού που θα επιτρέψει τόσο την ολοκληρωμένη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος όσο και τον καθορισμό κανόνων για την ανάπτυξη.
Η αυλαία του Διεθνούς Έτους για τη Βιοποικιλότητα έπεσε τον Δεκέμβριο του 2010. Με το σχετικό νομοσχέδιο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να ξεκινήσει η δεύτερη πράξη για τη διατήρηση του οικολογικού πλούτου της χώρας μας. Περιμένουμε από τη Βουλή των Ελλήνων να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να υπερψηφίσει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο που ενδέχεται να αλλάξει όχι μόνο τα μέτρα προστασίας του φυσικού μας περιβάλλοντος αλλά και την ίδια την αντίληψή μας για αυτό.
* Η Ιόλη Χριστοπούλου είναι υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον, WWF Ελλάς
* εφημ. Η ΑΥΓΗ Ημερομηνία δημοσίευσης: 29/01/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου