Το παράδειγμα της «Αρκαδιανής»

  παραδοσιακά προϊόντα  

του Δημήτρη Μπούτου

Στα βουνά της Γορτυνίας, στο νοητό τρίγωνο που σχηματίζουν η Βυτίνα, η Στεμνίτσα και η Καρύταινα, βρίσκεται "η Αρκαδιανή", μία μικρή βιοτεχνία που, εδώ και 10 χρόνια, παράγει τα καλούδια που επί δεκαετίες οι νοικοκυρές της Αρκαδίας συνήθιζαν να ετοιμάζουν στα σπίτια τους: χυλοπίτες, γλυκά του κουταλιού, σκαλτσούνια, γλυκό και ξινό τραχανά. Ομοίως σήμερα οι νεότερες, άξιες γυναίκες της περιοχής, κρατούν ζωντανή την παράδοση, αφού από τα χέρια τους παράγονται όλα τα ντόπια προϊόντα. Η ψυχή της βιοτεχνίας βρίσκεται στην είσοδο του ορεινού, αλλά ουδόλως βουνίσιου ως προς την ονομασία του, χωριού Ψάρι, όπου, σε εγκαταστάσεις περίπου δέκα στρεμμάτων, αναβιώνουν η τοπική γαστρονομία και οι «γεύσεις των γιαγιάδων».

Η "Αρκαδιανή" δεν εξαντλείται όμως στην παραγωγική τούτη βιοτεχνία - αυτή είναι μόνο ένα μέρος ενός μεγαλόπνοου σχεδίου που τέθηκε σε εφαρμογή το 2004, όταν μία ομάδα ντόπιων, υπό τον συντονισμό του εμπνευστή Μάκη Παπούλια, δημιούργησαν έναν πολυχώρο με σκοπό να αναδείξουν την αρκαδική παράδοση. Την ξεχωριστή μονάδα συνθέτουν ένα εστιατόριο αφιερωμένο στις πατροπαράδοτες γεύσεις του τόπου και την εποχική μαγειρική, καθώς και ένα μουσείο με πλουσιότατες συλλογές βιβλίων, σκευών και μικροεργαλείων από τις παλιοκαιρίσιες κουζίνες της ευρύτερης περιοχής. Άλλωστε στόχος της επιχειρηματικής αυτής πρωτοβουλίας ήταν, και συνεχίζει να είναι, η διάσωση εν γένει του αρκαδικού τρόπου ζωής και όσων τον χαρακτηρίζουν: μέτρο και απλότητα.

Μαγειρέματα σπιτικά, βασισμένα στα ντόπια υλικά και σύμφωνα με τις παραδοσιακές συνταγές - χωρίς ωστόσο η παράδοση να γίνεται «στενός κορσές», όπως χιουμοριστικά αναφέρει το μανιφέστο της βιοτεχνίας: βότανα συνήθη μεν, όπως ρίγανη, θυμάρι και δεντρολίβανο, που κουβαλούν όμως βουνίσιες, όλο φρεσκάδα μυρωδιές αλλά και τολμηρότεροι συνδυασμοί όπως οι πράσινες ελιές διατηρημένες σε ρίγανη και πάπρικα.

Ξεχωριστή μνεία αξίζει στα ζυμαρικά, το, τρόπον τινά, ντόπιο comfort food: ο ταπεινός αλλά τόσο ευωδιαστός τραχανάς, γλυκός και ξινός, καθώς και οι άρρηκτα συνδεδεμένες με την περιοχή χυλοπίτες - δύο είδη που δεν έφυγαν ποτέ από την αρκαδική μαρμίτα.

Εξίσου εμβληματικά για τη βιοτεχνία οι μαρμελάδες και τα γλυκά του κουταλιού: φιρίκι, νεράτζι, περγαμόντο, κυδώνι- μήλο, φτιαγμένα με πρώτες ύλες από τοπικούς παραγωγούς, που ακούγονται απλά στη σύλληψη αλλά αποδεικνύονται μεγαλειώδη στη γεύση, με δεμένο σιρόπι και λιμπιστερή όψη. 

Οι εκλεκτές νοστιμιές της Αρκαδιανής δεν τελειώνουν εδώ: σκαλτσούνια, καρυδοκουραμπιέδες, μουστοκούλουρα, μέλι και λικέρ. Κύριο μέλημα της βιοτεχνίας η διατήρηση των αυθεντικών γεύσεων αλλά και της υψηλής ποιότητας, που επιτυγχάνεται μέσα από ένα αυστηρό σύστημα διασφάλισης τροφίμων. Σημειώνονται παράλληλα τα πρώτα εξαγωγικά της βήματα - η υψηλή ζήτηση των προϊόντων δικαιώνει στο έπακρο τους εμπνευστές της και, ασφαλώς, την αγάπη τους για τον γενέθλιο τόπο. Από τα πλέον ενδιαφέροντα σημεία της μονάδας ο λαχανόκηπος, όπου καλλιεργείται το μεγαλύτερο μέρος των προμηθειών του εστιατορίου ενώ φιλοξενείται αντιπροσωπευτικό δείγμα από φυτά και άνθη της Πελοποννήσου.

Παράλληλα το Ψάρι, εξαιτίας της μονάδας αυτής, μετατρέπεται σε χωριό - πρότυπο με σοφές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, αυξανόμενες θέσεις εργασίας και τοπική οικονομία που συνεχώς ενισχύεται. Αλλά και σε σημείο με ιδιαίτερο πολιτισμικό ενδιαφέρον, με τις εντός της μονάδας εκθέσεις ζωγραφικής, θεατρικές παραστάσεις καθώς και τα γαστρονομικά φεστιβάλ παραδοσιακού φαγητού να αποτελούν συνήθεις εκδηλώσεις. Αν το καλοσκεφτούμε, η πρωτοποριακή αυτή επιχείρηση αποτελεί μία ηχηρή αναπτυξιακή πρόταση τόσο για την Αρκαδία όσο και για τις, ουκ ολίγες, ανά την χώρα περιοχές μας με αξιοσημείωτη γαστρονομική παράδοση.

Περισσότερα γύρω από τα προϊόντα και την εμπνευσμένη δράση του κέντρου γεύσεων και σπιτικής μαγειρικής "Αρκαδιανή" θα βρείτε στην ενημερωμένη ιστοσελίδα του.